Πολυπόταμο Φλώρινας: η Ελλάδα… αλλιώς
- 11800 reads
Ένα χωριό μικρό, το οποίο, όπως τα περισσότερα ελληνικά -και μη- χωριά, κάποτε απολάμβανε γεμάτες πλατείες και καφενεία και δημοτικό σχολείο γεμάτο φωνές.
Το αρχικό του όνομα είναι Νέρετ (ή Νερέτι ελληνιστί), που σημαίνει «χωρίς σειρά». Από εδώ είχε περάσει ο Παύλος Μελάς μαζί με την ομάδα του. Σε μια εμπλοκή το 1904, όμως, στο χωριό πέθανε
ο στενός συνεργάτης του, Φίλιππος Καπετανόπουλος. Με υψόμετρο που υπερβαίνει τα 950 μ. και με κορφές δασοντυμένες, κατανοεί κανείς τον λόγο που το χωριό συνεχώς έχει θερμοκρασία πολύ (πολύ!) χαμηλότερη από τις περισσότερες περιοχές της χώρας.
Σήμερα το χωριό ονομάζεται (το) Πολυπόταμο (ή Πολυπόταμος) και απέχει μόλις 15 χιλιόμετρα από το κέντρο της Φλώρινας. Ένα μικρό χωριό, που ποτέ δεν είχε αναπτύξει τουριστικές
δραστηριότητες. Τα τελευταία χρόνια, όμως, η ανάπλαση της κεντρικής πλατείας με τον καταρράκτη, το αμφιθέατρο και τα πολλά και όμορφα καλλωπιστικά φυτά έχουν δημιουργήσει κάποιο πιστό κοινό που θα έρθει να φωτογραφηθεί και να περιπλανηθεί.
Η υπεραιωνόβια εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στέφει την πλατεία και επιδαψιλεύει στον επισκέπτη μεγάλες δόσεις γαλήνης και γραφικότητας. Καθώς βυθισμένη στο πράσινο και την
πολυχρωμία των λουλουδιών και ντυμένη με τους ήχους του καταρράκτη, είναι πλέον ο ναός στον οποίο πολλά ζευγάρια από την Δυτική Μακεδονία επιλέγουν να περάσουν δεσμά αιώνιας αγάπης.
Στο διατηρητέο Δημοτικό Σχολείο του χωριού (2 ος όροφος), έχει γεννηθεί ένα μικρό, αλλά πολύ έξυπνα στημένο Λαογραφικό Μουσείο με αντικείμενα που χάρισαν χωριανοί. Το σχολείο αυτό,
μάλιστα, λέγεται πως κατασκεύασαν οι κάτοικοι από τις πέτρες που κάποια στιγμή κατέβασε το ποτάμι, μετά από μια πολύ δυνατή βροχή. Δυστυχώς σήμερα πασχίζει να κρατηθεί στη ζωή, μιας
και μετά από σχεδόν έναν αιώνα συνεχούς λειτουργίας κινδυνεύει να κλείσει. Ο αριθμός των παιδιών που φοιτούν μπορεί να χωρέσει στα δάχτυλα του ενός χεριού.
Στο χωριό ομιλείται ευρέως μια ιδιαίτερη ντοπιολαλιά, με λέξεις κυρίως σλαβικής και οθωμανικής, αλλά και ελληνικής ρίζας. Οπότε, το γνωστό, πατροπαράδοτο συνθηματικό «τίνος είσαι εσύ;» στην
περίπτωσή μας μετατρέπεται σε «να κόι σι τι;» και αστραπιαία συνειδητοποιείς την γοητεία της ορεινής Ελλάδας μακριά από το τρίπτυχο ήλιος-θάλασσα-άμμος.
Με κάθε βήμα που κάνω στο χωριό, οι οικίες που βλάστησαν στο πρώτο μισό του 20 ου αιώνα αποπνέουν έναν αέρα βαλκανικό και η αρχιτεκτονική τους με αναγκάζει να τις πάρω μαζί μου, έστω
και σαν μια όμορφη ανάμνηση. Τα πολλά εγκαταλελειμμένα και μισο-γκρεμισμένα σπίτια μιλούν για ένα χωριό που κάποτε είχε μια διαφορετική δυναμική, ενώ σήμερα στέκονται παντού σαν καλόβουλα φαντάσματα του παρελθόντος, σαν γεννήτριες μελαγχολίας.
Η παρουσία του νερού είναι πολύ έντονη και γεννά μύθους και θρύλους, πολλοί από τους οποίους είναι κοινοί με τους υπόλοιπους βαλκανικούς λαούς. Εάν ρωτήσεις τους χωρικούς για την Σαμοβίλα
(βουλγάρικα: samodiva, ρουμάνικα: lele), για παράδειγμα, θα σου μιλήσουν για γυναικείες μορφές που εμφανίζονται την νύχτα και κυρίως σε σημεία δίπλα στο ποτάμι, όπως τις γέφυρες. Μακριά
από την ελληνική κλασική αρχαιότητα, αλλά τόσο κοντά στον ιδεολογικό πλουραλισμό των Βαλκανίων!
Καθώς το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά, περιτριγυρίζεται από πολλά και πυκνά δάση που σου προσφέρουν ατόφιες δόσεις οξυγόνου. Και αυτός ο καθαρός αέρας είναι που αφήνει τις μυρουδιές
των παραδοσιακών φαγητών να γαργαλήσει ηδονικά τους γευστικούς μου κάλυκες. Τον χειμώνα, πάντα μυρίζω το λάχανο τουρσί, τα φύλλα του οποίου αγκαλιάζουν λίγο ρύζι για να μας προσφέρουν τα λεγόμενα σαρμαδάκια. Το καλοκαίρι, από την άλλη, σηματοδοτείται πάντα από την αιωρούμενη γεύση της ψημένης στην σόμπα πιπεριάς, το βελόνιασμά των πιπεριών για να
αποξηραθούν για τον επικείμενο, σκληρό χειμώνα και τα κολοκυθάκια που τηγανίζονται, αφού πρώτα καλυφθούν με ένα ελαφρύ στρώμα από αλεύρι.
Τον χειμώνα: εραστής του χιονιά. Το καλοκαίρι: ανακουφιστική δροσιά στα κουραστικά 40άρια. Το πανηγύρι του χωριού γίνεται στις 15 Αυγούστου και θα χορέψετε ντόπιους παραδοσιακούς χορούς. Εξάλλου, το χωριό έχει γαλουχήσει πολλούς -παλιούς και νέους- μουσικούς.
Εφόσον τελικά έρθετε, αν και καλοκαίρι, η ανατολή του ήλιου να ξέρετε πως θα πρέπει να συνοδεύεται από μια ζακετούλα!
leave a comment