Πρωτοχρονιά και Καρναβάλι σε ένα στο Άργος Ορεστικό, Καστοριά.
- 9167 reads
Μέρες Αποκριών και λογικά οι προτάσεις που «πέφτουν» στις παρέες ποικίλουν. Σίγουρα οι επιλογές είναι πάρα πολλές και ενδιαφέρουσες. Προσωπικά η περίοδος των Αποκριών με κάνει να νιώθω λίγο άβολα, σαν ψάρι έξω απ’ το νερό… Βλέπετε γεννήθηκα και μεγάλωσα στο νομό Καστοριάς που κάθε άλλο παρά ετεροχρονισμένοι είμαστε, εκτός από μια συγκεκριμένη εποχή του χρόνου. Μέχρι τα δώδεκα πίστευα πως οι Απόκριες είναι την Πρωτοχρονιά. Άντε και λίγο πιο μετά. Η αποκάλυψη έπεσε σαν κεραμίδα.
Την ώρα που στην υπόλοιπη Ελλάδα φοράνε τα καλά τους, στο Άργος Ορεστικό Καστοριάς, είναι όλοι ντυμένοι καρναβάλια και γιορτάζουν μαζί στους δρόμους της πόλης το καλωσόρισμα του νέου έτους!!! Όντας κάτοικος Άργους Ορεστικού πέρασα πολλές Πρωτοχρονιές στους δρόμους και στα μπαράκια της πόλης ντυμένη χίπισσα, τσιγγάνα, ντουζιέρα, πορτατίφ κα. Αποτελεί ίσως για κάποιους ένα περίεργο έθιμο, που όμως αναδεικνύει τη μοναδικότητα και τη διαφορετικότητα αυτής της μικρής μακεδονικής πόλης.
Το τριήμερο πριν και μετά την Πρωτοχρονιά οι Αργείτες γλεντούν μεταμφιεσμένοι. Το καρναβάλι δηλαδή δεν γίνεται τις Απόκριες όπως σε όλη την Ελλάδα, αλλά μέσα στο δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων και ειδικά την Πρωτοχρονιά. Αυτό ήταν και έθιμο της Δυτικής Μακεδονίας από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Μέσα στο δωδεκαήμερο των εορτών εντάσσεται και το καρναβάλι της Καστοριάς, τα «Ραγκουτσάρια» που γίνονται τα Φώτα και τον Αϊ-Γιάννη.
Στο Αργείτικο καρναβάλι το τριήμερο γλέντι ξεκινάει από το απόγευμα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς με τα «μπουλούκια» που χορεύουν στις γειτονιές υπό τους ήχους λαϊκών οργάνων. Την Πρωτοχρονιά το μεσημέρι, υπό τους ήχους των λαϊκών οργάνων γίνεται η παρέλαση του καρναβαλιού με κυρίαρχο στοιχείο τη σάτιρα (πολιτική και κοινωνική) και δεύτερο το θέαμα. Τα τραγούδια που δίνουν το ρυθμό στα βήματα και που συνδέθηκαν με το Αργείτικο καρναβάλι είναι το «Έντεκα»:
Ήθελα να ΄ρθω ένα βράδυ, μ΄ έπιασε ψιλή βροχή κι ας ερχόσουν κι ας βρεχόσουν, κι ας γινόσουν παπί
ήσουνα στη μάνα σου και μάζευες ραδίκια, τώρα που σε πήρα εγώ γυρεύεις σκουλαρίκια και
ο «Μπερντές»: Βρε δεν του γ…ς τη μάνα καλέ άιντε ντε, άιντε ντε τράβα κόρη τον μπερντέ κι ο μπερντές είναι κοντός και μαλώνει ο πεθερός δεν του…
Τη δεύτερη μέρα (2 Ιανουαρίου) το καρναβάλι λέγεται «Πατερίτσα» και είναι μέρα που ξεφαντώνουν οι γυναίκες μεταμφιεσμένες. Στο Πρωτοχρονιάτικο καρναβάλι είναι εύκολο να αναγνωρίσει κανείς το Διονυσιακό στοιχείο, αφού το κέφι των μασκαρεμένων εντείνεται με το κρασί.
Οι παλιοί μας λένε, πάντως, ότι το έθιμο ανάγεται στην Τουρκοκρατία. Επειδή οι Τούρκοι άρχοντες απαγόρευαν τη νυχτερινή έξοδο και τις συγκεντρώσεις όλο το χρόνο, αλλά ήταν ανεκτικοί τις μέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, οι Αργείτες εκμεταλλεύονταν τα έθιμα των ημερών για να ανταμώσουν μεταξύ τους. Επισκέπτονταν τα σπίτια συγγενών και φίλων μεταμφιεσμένοι, τραγουδούσαν, έπιναν, έτρωγαν και μάζευαν φιλοδωρήματα. Ιδιαίτερα για τα χρόνια του Μακεδονικού αγώνα λένε, μεταμφιεσμένοι αντάρτες αντάλλασαν μηνύματα με τους κατοίκους του Άργους.
Είναι μια πραγματικά ξεχωριστή πρόταση για όσους θέλουν να υποδεχτούν την καινούρια χρονιά με έναν διαφορετικό τρόπο, ξεφαντώνοντας στους δρόμους με κρασί και τσίπουρο, ντυμένοι καρναβάλια και χορεύοντας υπό τους ήχους χάλκινων οργάνων. Αν κάποιος λοιπόν από την παρέα σας προτείνει ταξιδάκι για Απόκριες στο νομό Καστοριάς, λυπάμαι, αλλά η απάντηση προφανώς είναι: περάστε από την πρώτη του χρόνου!
Αν πάλι είστε λάτρεις του καρναβαλιού και σας αρέσει να γιορτάζετε διπλά προτείνω να προγραμματίσετε από τώρα τις πρωτοχρονιάτικες «Αποκριές» σας ώστε να μπείτε νωρίς στο κλίμα για τις επόμενες Αποκριές της περιοχής σας.
Photos by Oladeka
leave a comment